Op het internet zag ik een hele hippe USB stick in de vorm van een fotorolletje. Heel erg gaaf, maar 20 dollar voor 2 gigabyte had ik daar niet voor over. Zou ik dat ook zelf kunnen maken?

Benodigdheden
Filmrolletje(s)
Compacte USB-drive
Tape (lieftst zwart)
Bieropener
Tang
Schaar

Let voor de USB drive wel op het fysieke formaat van de drive, deze moet wel in het fotorolletje passen. Zelf gebruikte ik de Sandisk Cruzer Blade van 8 gigabyte, die past gemakkelijk. Ik raad je aan een paar filmrolletjes klaar te hebben liggen als je begint, het mooiste resultaat krijg je pas na meerdere pogingen.

DIY
Haal met de bieropener de onderkant van het filmrolletje eraf. Dit is een metalen plaatje die om het rolletje heen zit geklemd. Zet kracht op meerdere plekken zodat hij er met zo min mogelijk beschadigingen eraf kan gaan. Als de onderkant eraf is, druk je aan de bovenkant om de gehele film met spoel eruit te halen.

Bovenaan het rolletje ontstaat een gat omdat je de spoel verwijdert hebt. Deze moet je verbreden zodat deze ruim genoeg is voor de USB aansluiting. Dit kan je doen met een tang, die idealiter even breed is als de USB aansluiting dik is. Zet daarvoor de tang in het gat en druk voorzichtig zodat het metaal van het dopje indeukt.
De USB-drive die ik gebruikte is rood met zwart, om het rood niet te zien als je bij de filmrol naar binnen kijkt heb ik het de USB-drive afgeplakt met tape. Steek de USB drive ver genoeg door de inkeping die je met de tang gemaakt hebt.
De film kun je goed gebruiken om te zorgen dat de drive op zijn plek blijft zitten door de film eerst strak om je vinger te draaien en daarna rondom de drive te plaatsen. Laat een stukje film naar buiten steken.
De onderkant van de filmrol kun je opvullen met een deel van de spoel. De spoel knip je met een schaar op de juiste grootte. Als je de spoel erin hebt zitten kun je de metalen onderkant weer terugplaatsen.
Tadaa!

Ik begon met fotografie toen het digitale tijdperk allang begonnen was. Daarvoor had ik als kind weleens rolletjes vol geschoten en naar de Hema gebracht. Mijn eerste camera was dan ook een analoge compacte Samsung FF-222, Focus Free en Auto Flash. Leuk voor kiekjes van je huisdieren en je vriendinnen. Een zestal jaar verder in de digitale fotografie begon de verwondering waar het dan toch allemaal begonnen was. Ik leende een analoge spiegelreflex, deed er een batterijtje in voor de lichtmeting en het rolletje. Het rolletje erin leggen was eigenlijk al een ervaring opzich. Deze schoot ik vol en bracht ik netjes naar de Hema, wachtend op het resultaat. Nu wou ik weer een stapje verder, of terug, in de analoge wereld. Ik ging menigeen kringloopzaken af en verkreeg zo de spullen die ik nodig had om mijn eigen rolletje te gaan ontwikkelen. Uiteraard met hulp van de vakkundige vrienden en familie.

Benodigdheden:
Een volgeschoten film rol (zwart/wit)
Ontwikkeltank (Agfa Rondinax 35u)
Maatbekers (50ml en 500 ml)
Chemicaliën
Ontwikkelaar Amaloco AM 74
Stop Amaloco S10
Fixeer (Agfa)
Water
Thermometer

Uiteraard is het eerste wat je nodig hebt je volgeschoten zwart-wit rolletje. Zwart-wit rolletjes zijn niet meer bij standaard winkels te verkrijgen, als je gaat bestellen ga dan voor de Kodak 400 Tmax.

De chemicaliën klaar zetten: Kijk eerst wat de volume is van de ontwikkeltank die je gebruikt. De Agfa Rondinax heeft een volume van 200 ml. De ontwikkelaar die je klaarmaakt moet dus diezelfde volume hebben.

Ontwikkelaar Amaloco AM 74 verdunning 1+7
25 ml Am 74 + 175 ml water = 200 ml
Stop Amaloco S10 verdunning 1 + 19
10 ml S10 + 190 ml water = 200 ml
Fixeer verdunning 1 + 4
40 ml fixeer + 160 ml water = 200 ml
Laat alles op kamertemperatuur komen, 20°C, vooral de temperatuur van de ontwikkelaar is cruciaal, een graad hoger verkort je ontwikkel tijd en vice versa.
Ik heb ervoor gekozen om een daglicht tank te gebruiken, gezien je dan geen donkere kamer nodig hebt en het opdraaien ook een stuk makkelijker is. Je legt het rolletje linksboven in de tank en bevestigt de klip aan de film.

Als je nu draait aan de witte knop aan de voorkant wordt het rolletje erop gedraaid. Dit moet je uiteraard pas doen als je de deksel er weer op hebt gedaan. Hiervoor moet er natuurlijk ook nog een stukje film uit je cassette steken. Als je deze er per ongeluk helemaal hebt ingedraaid staat hier onder nog een DIY om de film er weer uit te krijgen. Als de film er helemaal opgedraaid is, dan snij je de film af door het mesje aan de linkerkant omhoog te drukken. Giet nu rechtsboven de ontwikkelaar in de tank en draai elke 2 seconde aan de knop voor 180 graden voor de tijd die je rolletje nodig heeft om te ontwikkelen (dit staat in de gebruiksaanwijzing van je rolletje, en is ook afhankelijk van de temperatuur). Giet de ontwikkelaar er weer uit en giet de stop erin. De stop is veel korter en hoeft er maar 1 minuut in te zitten. Na de stop er weer uit gegoten te hebben giet je de fixeer erin. Deze mag wel wat langer, zo’n 20 min. Vergeet ook niet weer te blijven draaien! Na de fixeer spoel je meerdere malen na met water en dan mag de deksel er vanaf! Als je wetting agent hebt gebruik je die als laatste, zodat de film zonder kalk en andere mineralen op kan drogen. Je kan ook naspoelen met gedestilleerd water om dat te voorkomen.

Zorg nu dat je je filmrol stofdroog ophangt en vergeet niet een knijper onderaan de rol op te hangen zodat de filmrol vlak getrokken wordt door het gewicht.
Snijd na het drogen met een diacutter de negatieven op een gewenste lengte, meestal per vijf.

Een kleur rol ontwikkelen in zwart-wit chemicaliën
Om een negatieven in kleur te ontwikkelen heb je weer andere chemicaliën nodig, de stappen zijn dan ook niet helemaal geschikt om gemakkelijk thuis uit te voeren. Daarom probeerde ik mijn kleurenrol in de zwart-wit chemicaliën. Een kleurenrol uit een wegwerpcamera met een houdbaarheidsdatum tot 2006. De wegwerpcamera is vaak met een beetje kracht op de juiste plek gemakkelijk open te breken (vergeet niet het rolletje terug gedraaid te hebben). De binnenkant ziet er uit als een normale camera, een batterijtje, een spin en een rolletje. Het rolletje kan je er gemakkelijk uithalen.
Ondanks een kleurenrol in zwart-wit chemicalien, het filmrolletje met een verlopen houdbaarheid en de kwaliteit van een wegwerpcamera is het resultaat best aardig.

Fotograaf onbekend, plaats onbekend

DIY Film Retriever
Neem een oud stukje film die je niet meer nodig hebt. Snij daar 3 vlakjes van 1.5 bij 1 cm uit. Plak een plakband over de film heen. Breng de film in de cassette en draai de film in de cassette rond zodat het extra stukje film wordt gepakt. Als hij niet meer verder wil dan trek je hem eruit! Voila, je film is weer terug.

Lieke en haar eerste zelf ontwikkelde filmrol